عملیات مسلحانۀ بازیگران غیردولتی علیه کشورها:تشکیک در قواعد حاکم بر توسل به زور

جامعۀ بین المللی در دهه های اخیر با وضعیت هایی روبه رو شده است که به موجب آن، دولت ها دست به اقدامات نظامی مستقیم علیه بازیگران غیردولتی مستقر در سرزمین کشور ثالث می زنند و این مسئله اغلب بر حاکمیت کشورهای مستقل تأثیر می گذارد و باعث طرح سؤالات حقوقی در مورد مشروعیت این اقدامات می شود. منشأ تهدیدات علیه صلح و امنیت بین المللی در گذشته، محدود به اختلافات و منازعات بین کشورها بود اما امروزه گسترۀ این تهدیدات به درون مرزهای ملی منتقل شده است به طوری که بازیگران غیردولتی، طرح ریزی چنین اقداماتی را بر عهده دارند. در پاسخ به این تهدیدات، دول قربانی، به حق دفاع مشروع در برابر عملیات های مسلحانۀ گروه های مخالف (بازیگران غیردولتی) استناد می کنند. رویۀ دولت ها نوعاً مخالف برداشت های دیوان بین المللی دادگستری است. در میان دکترین نیز اتفاقِ نظر مشاهده نمی گردد. در این نوشتار از یک طرف به واکاوی مشروعیت این حق و از طرفی دیگر، حقوق و تکالیف دولت های میزبان این بازیگران پرداخته می شود تا تحولات اخیر در پرتو قواعد استقرار یافته به نحو روشنی تبیین گردد.